500 lat temu odkrywca Magellan zginął w bitwie z tubylcami

Spisu treści:

500 lat temu odkrywca Magellan zginął w bitwie z tubylcami
500 lat temu odkrywca Magellan zginął w bitwie z tubylcami
Anonim

27 kwietnia 1521 r. w bitwie z tubylcami filipińskiej wyspy Mactan zginął słynny nawigator Fernand Magellan, który otworzył cieśninę od Atlantyku do Pacyfiku. Dowódca wyprawy postanowił wesprzeć jednego z lokalnych władców w morderczych zmaganiach z drugim, ale nie obliczył sił swojego oddziału. Pierwszy w historii rejs dookoła świata odbył sojusznik Magellana, kapitan Juan Sebastian Elcano. Wraz z nim do Hiszpanii wróciła tylko garstka marynarzy, witanych jak bohaterowie.

Jak Magellan popłynął na Ocean Spokojny

Flotylla pięciu statków, dowodzona przez portugalskiego Ferdynanda Magellana (prawdziwe nazwisko - Fernand de Magalhães), który przeszedł do służby hiszpańskiej, wypłynęła z portu Sanlúcar de Barrameda 20 września 1519 r. Udało mu się przekonać króla Karola I argumentem, że szybciej jest dostać się na Pacyfik, przemieszczając się przez Atlantyk na zachód, a nie wokół Afryki, jak Portugalczycy. Wierząc w wersję o istnieniu tajemniczej cieśniny łączącej dwa oceany, monarcha zgodził się zapłacić zespołowi dwuletni zapas żywności. Ponad 300 osób popłynęło do bogatych w przyprawy Moluków.

Magellan przyjął stopień generała kapitana i podniósł flagę na Trynidadzie.

Już 29 listopada 1519 wyprawa dotarła do wybrzeży Brazylii. Nieco później Hiszpanie wylądowali w Patagonii. Byli dość zaskoczeni przez miejscowych, którzy w chłodne dni nosili buty z siana. W tym celu marynarze nazywali ich Patagończykami - „dużymi nogami”. Aby zabrać ze sobą niektórych tubylców, Hiszpanie uciekali się do podstępu. Zaczynając prezentować Patagończykom jedzenie i piękne tkaniny, zaproponowali przymierzenie kajdan na nogi. Tubylcy nie rozumieli przeznaczenia obiektu i pozwolili się skrępować. To prawda, że wszyscy Patagończycy zmarli na choroby jeszcze przed końcem podróży.

Do marca 1521 ekspedycja Magellana dotarła do archipelagu między dzisiejszą Indonezją a Tajwanem. Kapitan generał nazwał grupę wysp „archipelagiem św. Łazarza” (Filipiny otrzymały swoją współczesną nazwę w 1543 r. - na cześć hiszpańskiego króla Filipa II). Magellan wylądował na jednej z wysp, zakładając ambulatorium dla chorych i rannych marynarzy.

Już w połowie XIX wieku niemiecki podróżnik Georg Hartwig zwrócił uwagę na przebiegłość Hiszpanów. Okrutny stosunek członków wyprawy Magellana do ludności Filipin wydawał się nie do przyjęcia.

„Z rozkazu Magellana schwytano dwóch dzikusów i siłą sprowadzono na statek: barbarzyńskie okrucieństwo, na które wielcy marynarze pozwalali sobie wtedy przeciwko dzikim ludom i na które teraz pozwalają sobie tylko niegrzeczni wielorybnicy. Fakty te dowodzą, że duch ludzkości w ostatnich stuleciach poczynił jednak pewien postęp i dają przyjaciołom ludzkości solidne nadzieje, że z czasem się poprawi”- napisał Hartwig w swojej książce„ Człowiek i natura na Wyspach Wielkich Ocean”, opublikowany w 1865 r.

W przeciwieństwie do Portugalczyków Hiszpanie starali się podporządkować wszystkie nowo odkryte ziemie siłą wojskową i oddać je pod swoją bezpośrednią kontrolę.

Magellanowi udało się zdobyć zaufanie jednego z lokalnych władców Humabonu – został nawet ochrzczony wraz z rodziną i kilkuset poddanymi i zgodził się uznać króla Karola V za swojego pana pod warunkiem, że hiszpański monarcha wychowa go ponad wszystkimi sąsiednimi władcy. W roli patrona nowych chrześcijan Magellan interweniował w morderczą wojnę tubylców.

Legendarna bitwa z Lapu-Lapu

Zainspirowany nawróceniem swoich nowych przyjaciół na chrześcijaństwo, Magellan zażądał, aby Lapu-Lapu, władca małej wyspy Mactan, natychmiast poddał się Humabonowi.

Po odmowie generał-kapitan postanowił demonstracyjnie ukarać tubylca, a jednocześnie pokazać siłę hiszpańskiej broni. Hiszpanie rozpoczęli karną operację na Mactan.

„Magellan był tak przekonany o sile swojej broni, że kazał sojusznikowi pozostać na łodziach, aby stamtąd obserwować zwycięstwo” – zauważył Hartwig. - Z 49 osobami wszedł w bardzo nierówną walkę z 2000 Indian, którzy przezornie nie pozwolili mu walczyć wręcz, ale wabili go coraz dalej, aż w końcu brak prochu zmusił go do powrotu. Tutaj, pokonany przez tłum, upadł, przebity włócznią”.

Do pewnego stopnia generał-kapitan przecenił swoje wpływy i stał się ofiarą własnych ambicji, wspierając jednego władcę w walce z drugim.

W interpretacji sowieckiego historyka geografii Iosifa Magidowicza wydarzenia na wyspie Mactan wyglądają nieco inaczej. Według tej wersji hiszpańskie łodzie nie mogły wylądować na lądzie z powodu raf. Następnie dowódca wyprawy zostawił na łodziach około dziesięciu kuszników i muszkieterów i brodził z 50 osobami.

Czekali już na nich w wiosce, atakując w trzech grupach. Potem łodzie otworzyły ogień do tubylców.

Ale strzały i kule nie mogły przebić drewnianych tarcz. Poddani Lapu-Lapu dobrze studiowali broń Hiszpanów i poruszali się szybko, nie pozwalając strzelcom celować. Sami starali się uderzać przeciwników w nogi niechronione zbroją. Magellan nakazał podpalić wioskę, co rozwścieczyło Maktanów: zaczęli obsypywać Hiszpanów strzałami i kamieniami, a także rzucać w nich włóczniami.

Według zeznań członka włoskiej ekspedycji Antonio Pigafetta większość żołnierzy uciekła. Tylko 6-8 najbardziej lojalnych współpracowników pozostało obok Magellana. Po rozpoznaniu przywódcy wroga tubylcy chcieli go zaatakować. Jednak otoczony ze wszystkich stron generał-kapitan kontynuował walkę.

„Próbując wyciągnąć miecz, Magellan wyciągnął go tylko do połowy, ponieważ został ranny w ramię. Jeden z napastników zranił go w lewą nogę. Kapitan upadł twarzą w dół, a potem rzucili mu włócznie i zaczęli uderzać tasakami, aż go zabili. Odwracał się, aby zobaczyć, czy wszyscy zdążyliśmy zanurzyć się w łodziach”- powiedział Pigafetta.

Oprócz Magellana zginęło ośmiu Hiszpanów i czterech sprzymierzonych tubylców. Wielu z ocalałych marynarzy zostało rannych.

Humabon, który obserwował bitwę z bezpiecznej odległości, zaoferował Lapu-Lap okup za ciała Magellana i poległych Hiszpanów. Jednak zwycięzcy kategorycznie odmówili ekstradycji zmarłego „przywódcy” Hiszpanów.

Drużyna kontynuowała żeglugę bez dowódcy i 6 września 1522 odbyła pierwszą w historii podróż morską dookoła świata. Z pięciu statków trzy nie wróciły do Hiszpanii. 34 członków wyprawy na statku „Victoria” pod dowództwem Juana Sebastiana Elcano, w tym czterech tubylców z Moluków, z powodzeniem dotarło na wyspy Zielonego Przylądka. 13 z nich zostało aresztowanych przez Portugalczyków.

Dlatego do Sewilli przybyło triumfalnie tylko 17 Hiszpanów.

Dostarczyli niezbity dowód na to, że Ziemia jest wirującą kulą, a morza są niepodzielnymi zbiornikami wodnymi. Dzięki ocalałym marynarzom dzieła kartograficzne starożytnych Greków i Rzymian zostały zmiecione jako nie do utrzymania.

W 1529 roku podpisano Traktat Saragossowy, na mocy którego wyspy Oceanu Spokojnego zostały wycofane głównie do Hiszpanii, a kraje Azji Południowo-Wschodniej do Portugalii. Tak więc Hiszpanie i Portugalczycy podzielili między siebie cały świat.

Zalecana: