Erupcje wulkanów na Santorini związane ze zmianami poziomu morza

Erupcje wulkanów na Santorini związane ze zmianami poziomu morza
Erupcje wulkanów na Santorini związane ze zmianami poziomu morza
Anonim

Naukowcy doszli do wniosku, że na aktywność wulkanów wyspy Santorini największy wpływ ma poziom morza. W starożytności na tej wyspie znajdował się superwulkan, który rzekomo zniszczył cywilizację minojską. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie naukowym Nature Geoscience.

„Około 3,6 tys. lat temu nastąpiła tu potężna eksplozja, w wyniku której centralna część wyspy zanurzyła się w morzu. W rezultacie odsłonięto ślady ponad 200 poprzednich erupcji. Dzięki ich badaniom odkryliśmy związek między poziomem Morza Śródziemnego a erupcjami Santorini” – powiedział jeden z autorów pracy, badacz z Brooks University (Wielka Brytania) Christopher Satow.

Uważa się, że przed erupcją superwulkanu współczesne Santorini i otaczające je małe wysepki stanowiły jedną całość – wyspę Thira. W wyniku wybuchu superwulkanu w XVII wieku p.n.e. pośrodku wyspy powstało wycięcie o głębokości kilkuset metrów i objętości 133 km3. Niemal natychmiast został wypełniony wodami morskimi.

Rezultatem było gigantyczne tsunami, które zalało sąsiednią Kretę. Fragmenty skał wulkanicznych znajdowały się w dużej odległości od epicentrum, a do atmosfery dostało się dużo popiołu wulkanicznego. Wszystko to, według historyków, doprowadziło do gwałtownego upadku cywilizacji kreteńsko-minojskiej, wpłynęło na dobrobyt mieszkańców starożytnego Egiptu i innych krajów śródziemnomorskich, a także dało początek legendzie Atlantydy.

Satou i jego koledzy zastanawiali się, jak często ten superwulkan wybuchał w przeszłości i jakie czynniki mogły wpłynąć na częstotliwość takich zdarzeń. Aby odpowiedzieć na to pytanie, eksperci zbadali skały wulkaniczne, które powstały na zboczach Santorini w ciągu ostatnich 360 tysięcy lat.

Skały te zostały odsłonięte natychmiast po erupcji, co pozwoliło naukowcom zbadać ich historię geologiczną bez uciekania się do kosztownych i czasochłonnych wierceń. Zbierając próbki skał, brytyjscy geolodzy szczegółowo zbadali konsekwencje 211 erupcji wulkanicznych.

Satou i jego koledzy zwrócili uwagę na fakt, że wszelkie przejawy aktywności wulkanicznej na Santorini miały miejsce, gdy poziom wody w Morzu Śródziemnym był o 40-80 metrów niższy niż obecnie. Tylko cztery erupcje superwulkanu miały miejsce, gdy poziom morza był bliski współczesnemu.

Geolodzy modelowali, jak zmiany poziomu morza wpłyną na zachowanie przepływów magmy w głębinach Santorini. Według tych obliczeń, gdy poziom morza był o kilkadziesiąt metrów niższy niż współczesny, łatwiej było przesuwać się stopionych skał w kierunku powierzchni Ziemi. Ponadto otworzyły się nowe ścieżki do ich wspinaczki.

„Ten mechanizm geologiczny jest bardzo prosty – spadek poziomu morza zmniejsza nacisk na skorupę ziemską i zaczyna się ona rozpadać. Poprzez pęknięcia między tymi fragmentami magma może wznieść się na powierzchnię i zasilać wulkany” – wyjaśnił Satou.

Podobnie, jak sugerują geolodzy, zachowują się inne wulkany wyspiarskie, które stanowią około 60% znanych ognisk wulkanizmu. W związku z tym wahania klimatu i związane z nimi zmiany w obszarze czap lodowych mogą znacząco wpłynąć na częstotliwość erupcji wulkanów, których emisje z kolei wpływają na klimat i temperatury na Ziemi – podsumowali naukowcy.

Zalecana: